Apsces pluća

Šta je apsces pluća?

Apsces pluća se definiše kao ograničeno područje gnoja ili nekroze u plućnim parenhima uzrokovano mikrobnom infekcijom. Apscesi pluća se mogu klasifikovati kao primarni i sekundarni.

Primarni apscesi pluća su rezultat direktne infekcije plućnog parenhima kod inače zdrave osobe. Većina je rezultat aspiracije oralnog ili želudačnog sadržaja. Primarni apscesi pluća takođe mogu nastati u oblasti pneumonije izazvane nekrotizirajućim organizmima.

Sekundarni plućni apscesi nastaju kada postoje predisponirajuća stanja kao što su bronhijalna opstrukcija (npr. strano telo, neoplazma), hematogeno širenje (npr. desni endokarditis), torakalna hirurgija ili poremećen rad imuno sistema.

Zašto dolazi do pojave apscesa pluća?

Apscesi pluća mogu biti primarni ili sekundarni. Primarni apsces pluća se razvija u predelu upale pluća ili druge plućne bolesti. Sekundarni apsces pluća nastaje kada se infekcija iz drugog dela tela proširi na pluća.

Najčešći uzrok apscesa pluća je aspiracija bakterija iz usta.

Apscesi mogu biti pojedinačni ili višestruki. Višestruki apscesi se obično javljaju kod upale pluća ili zbog sepse.

Primarni apsces pluća: Uzroci i faktori rizika

Neka stanja koja direktno utiču na pluća mogu dovesti do apscesa pluća.

• Pneumonija: Bilo koja vrsta upale pluća, uključujući aspiracionu pneumoniju, može dovesti do apscesa pluća, posebno ako se dijagnoza i lečenje kasne.
• Tumori: Rak doprinosi formiranju apscesa pluća kod otprilike 10% ili 15% ljudi. Opstrukcija disajnih puteva usled tumora često dovodi do post-opstruktivne pneumonije, što dovodi do apscesa. Karcinom skvamoznih ćelija pluća je najčešći oblik raka pluća koji izaziva apsces pluća, ali i drugi karcinomi, kao što su limfomi, mogu ga izazvati.
• Bolesti pluća: Plućna stanja kao što su bronhiektazije, cistična fibroza, kontuzije pluća (modrice) i inficirani infarkti mogu dovesti do apscesa pluća.
• Imunski nedostatak: Sindromi kongenitalne imunodeficijencije, kao i oni stečeni (kao što je HIV/AIDS ili usled hemoterapije), mogu dovesti do apscesa pluća.

Uzroci sekundarnog apscesa pluća

Sekundarni apsces pluća može nastati kada se infekcija iz drugog dela tela proširi na pluća. Ovo se može desiti udisanjem (aspiracijom), kroz krvotok ili izvan tela (kao što je penetrirajuća trauma).

Uzroci sekundarnog apscesa pluća uključuju:

• Aspiracija infektivnog materijala iz usta i gornjih disajnih puteva.
• Septičke embolije: Infekcije se mogu širiti krvotokom do pluća iz područja tromboflebitisa, inficiranog srčanog zalistka (infektivni endokarditis), inficiranog centralnog katetera ili intravenozne zloupotrebe droga.
• Penetracija: Infekcija može prodreti u pluća iz obližnjih regiona kao što su jednjak, medijastinalna infekcija ili apsces ispod dijafragme (subfrenični apsces).

Simptomi apscesa pluća

Rani znaci i simptomi plućnog apscesa ne mogu se razlikovati od pneumonije i uključuju groznicu sa drhtavicom, kašalj, noćno znojenje, dispneju, gubitak težine i umor, bol u grudima i ponekad anemiju. U početku je kašalj neproduktivan, ali kada se pojavi komunikacija sa bronhom, tipičan znak je produktivni kašalj. Kašalj ostaje produktivan, ponekad praćen hemoptizom.

Simptomi plućnog apscesa mogu se brzo pogoršati, ili se mogu javiti sporo i podmuklo. Rani znaci i simptomi mogu uključivati:

• Groznica i mrzlica
• Noćno znojenje
• Uporni kašalj

Kasniji znaci i simptomi mogu uključivati:

• Bol prilikom dubokog udisaja
• Hemoptiza (iskašljavanje krvi)
• Kratak dah
• Sputum neprijatnog mirisa i/ili neprijatnog ukusa
• Nenamerni gubitak težine
• Umor

Dijagnostikovanje apscesa pluća

Može se posumnjati na apsces pluća na osnovu simptoma i faktora rizika, kao i fizičkih nalaza.

Na fizičkom pregledu, groznica je uobičajena. Vaš lekar može čuti bronhijalne zvukove disanja, a područje iznad apscesa može zvučati tupo kada se tapka po grudima. Ovo se opisuje kao tupost na udaraljkama.

Radiološka dijagnostika

U ranom razvoju bolesti, RTG rendgenski snimak grudnog koša može pokazati infiltrate bez očiglednog prisustva apscesa. Kompjuterizovana tomografija grudnog koša (CT) je najpouzdaniji test, a ultrazvuk pluća može biti od pomoći u proceni apscesa, posebno kod dece. CT skener je takođe od pomoći u razlikovanju apscesa pluća i empijema.

Kako apsces napreduje, šupljina apscesa se može jasnije videti na slikovnim testovima i može se pojaviti kao šupljina sa debelim zidovima sa nivoom tečnosti vazduha. U kasnijim fazama, apsces može postati manje jasan na slikovnim testovima, jer je područje zamenjeno ožiljnim tkivom.

Najčešća mesta apscesa koji se javljaju usled aspiracije su desni srednji režanj ili gornji delovi donjih režnja bilo kog plućnog krila.

Bakterijska analiza/kultura

Ponekad se uzima uzorak sputuma (uzorak iskašljane sluzi).

Krvokulture su često negativne kada su anaerobi dominantna vrsta prisutnih bakterija, jer ovim organizmima može trebati duže da rastu u krvi.

Diferencijalna dijagnoza

Prvi važan korak u proceni apscesa pluća je razlikovanje apscesa od empijema, iako se empijem može pojaviti kao komplikacija apscesa. Na snimanju, apsces pluća izgleda kao okrugla šupljina unutar pluća, dok se empiem nalazi u pleuralnom prostoru (izvan pluća ili između pluća i zida grudnog koša).

Osim apscesa, postoji niz uslova koji mogu izazvati kavitaciju u plućima. Neki od njih uključuju:

• Tuberkulozna šupljina
• Infarkt pluća
• Kavitarne lezije zbog raka pluća
• Gljivične infekcije
• Granulomi zbog reumatoidnih čvorova u plućima
• Nekrotizujuća pneumonija, koja je obično obeležena višestrukim područjima kavitacije

Tretiranje aspcesa pluća

Sami antibiotici su često dovoljni u lečenju apscesa pluća i efikasni su u otprilike 80 procenata slučajeva. Za lečenje plućnih apscesa retko je potrebna drenaža ili operacija.

Antibiotici i fizioterapija pluća

Kombinacija antibiotika širokog spektra najčešće se koristi za lečenje raznih prisutnih bakterija. Antibiotici se često započinju intravenozno i nastavljaju četiri nedelje do šest nedelja ili dok se dokazi o apscesu više ne vide na studijama slikanja.

Kod apscesa uzrokovanih gljivicama, parazitima, kao i infekcijama sa Micobacterium, Actinomices ili Nocardia, može biti potrebno duže trajanje lečenja - moguće do 6 meseci.

Ukoliko se apsces ne popravi antibioticima, možda će biti potrebni drugi tretmani.

Fizioterapija pluća i posturalna drenaža su često od pomoći i često se kombinuju sa lečenjem antibiotikom.

Perkutana ili endoskopska drenaža

Ukoliko apsces pluća ne reaguje na antibiotsku terapiju (manje od 10 procenata slučajeva), može biti potrebna drenaža. Ovo se obično uzima u obzir ako se ne primeti poboljšanje nakon 10 do 14 dana antibiotika.

Drenaža se može obaviti ili putem igle ubačene kroz zid grudnog koša u apsces (perkutana drenaža) ili putem bronhoskopije i endobronhijalnog ultrazvuka (endobronhijalna drenaža). Endobronhijalna drenaža se može smatrati boljom opcijom za apscese koji su centralno locirani i udaljeni od pleure kada postoji rizik od punkcije plućnog tkiva, ali se perkutana drenaža radi češće.

Hirurgija

U veoma retkim slučajevima može biti potrebna operacija. Najčešći zahvati su lumpektomija ili segmentektomija u kojoj se uklanjaju apscesi i nešto okolnog tkiva. Ovo se često može uraditi minimalno invazivnom hirurgijom (torakoskopska hirurgija potpomognuta videom ili VATS).

Indikacije za operaciju mogu uključivati:

• Veliki apscesi (veći od 6 centimetara ili otprilike 3 inča u prečniku)
• Iskašljavanje krvi
• Produžena groznica ili povećan broj belih krvnih zrnaca
• Formiranje bronhopleuralne fistule
• Empijema
• Apscesi koji se ne leče uspešno antibioticima ili drenažom
• Kada se sumnja na rak

Cenovnik naših pregleda pogledajte ovde.