Glioblastom

Šta je glioblastom (GBM)?

Glioblastom (GBM), koji se takođe naziva astrocitomom IV stepena, je brzorastući i agresivan tumor mozga. Prodire u obližnje moždano tkivo, ali se generalno ne širi na udaljene organe.

GBM može nastati u mozgu de novo ili evoluirati iz astrocitoma nižeg stepena. Kod odraslih, GBM se najčešće javlja u hemisferama mozga, posebno u frontalnim i temporalnim režnjevima mozga. GBM je razarajući rak mozga koji može dovesti do smrti za šest meseci ili manje, ako se ne leči; stoga je imperativ da se odmah potraži stručna neuroonkološka i neurohirurška pomoć.

Prosečna starost dijagnoze je 64 godine i češća je kod muškaraca u poređenju sa ženama.

Koji su simptomi glioblastoma (GBM)?

Simptomi variraju u zavisnosti od lokacije tumora na mozgu, ali mogu uključivati bilo šta od sledećeg:

• Perzistentne glavobolje
• Dvostruki ili zamagljen vid
• Povraćanje
• Gubitak apetita
• Promene u raspoloženju i ličnosti
• Promene u sposobnosti razmišljanja i učenja
• Novi napadi
• Poteškoće u govoru postepenog početka.

Dijagnostikovanje glioblastoma (GBM)

Sofisticirane tehnike snimanja mogu precizno odrediti lokaciju tumora mozga. Dijagnostički alati uključuju kompjutersku tomografiju (CT ili CAT skeniranje) i magnetnu rezonancu (MR). Intraoperativna MR takođe može biti korisna tokom operacije za vođenje biopsije tkiva i uklanjanje tumora. Spektroskopija magnetne rezonance (MRS) se koristi za ispitivanje hemijskog profila tumora.

• Konvencionalni MR: Magnetna rezonanca (MR) je najvažnija studija snimanja astrocitoma. Obično se slike dobijaju i pre i posle primene kontrasta. Kao pravilo, ako tumor poprimi kontrast (tj. postaje svetao na slikama) je indikacija astrocitoma višeg stepena. Druge sekvence snimanja daju naznake o celularnosti tumora, oticanju mozga i infiltraciji mozga. Tumori niskog stepena obično ne pokazuju mnogo poboljšanja kontrasta, dok GBM pokazuju snažno poboljšanje kontrasta i čestu centralnu nekrozu.
• MR spektroskopija (MRS): Ovo je alat za snimanje, zasnovan na MR, koji pruža informacije o hemijskom sastavu tumora i funkcioniše na osnovu činjenice da su određene hemikalije u izobilju u normalnom mozgu, dok su druge u izobilju u tumorima (npr. na primer, holin). Rezultat ovog modaliteta snimanja je dijagram gde je moguće videti količinu svake hemikalije u oblasti mozga koja se analizira. Ova tehnika se može smatrati neinvazivnim uzorkovanjem tkiva, iako nije tako tačna ili definitivna kao standardna biopsija.
• Funkcionalni MR (fMR): fMR je korisna tehnika da se otkrije koji delovi mozga se aktiviraju kada se od pacijenta zatraži da izvrši određeni zadatak (na primer, priča ili pomera jednu ruku ili nogu). Ovo je od suštinskog značaja za definisanje regiona mozga koji bi, ako su oštećeni, uzrokovali probleme pacijentu. Aktivirani mozak je prikazan kao žuti/crveni signal postavljen na inače standardni MR. Za tumore koji su lokalizovani u blizini kritičnih oblasti (centri za govor, motorni korteks ili vizuelni korteks), fMR predstavljaju važan dodatak, posebno u vezi sa hirurškim planiranjem. Žuto/crveni signal pokazuje značajnu aktivaciju u levom temporo-parijetalnom regionu, u očekivanoj anatomskoj oblasti za proizvodnju jezika i u neposrednoj blizini lokacije glioblastoma.

Kako se leči glioblastom (GBM)?

Osnova lečenja GBM-a je operacija, a zatim zračenje i hemoterapija. Primarni cilj operacije je uklanjanje što većeg dela tumora bez povrede okolnog normalnog moždanog tkiva potrebnog za normalno neurološko funkcionisanje. Međutim, GBM-ovi su okruženi zonom migrirajućih, infiltrirajućih tumorskih ćelija koje napadaju okolna tkiva, čineći nemogućim potpuno uklanjanje tumora. Hirurgija pruža mogućnost smanjenja količine čvrstog tumorskog tkiva u mozgu, uklanjanja onih ćelija u centru tumora koje mogu biti otporne na zračenje i/ili hemoterapiju i smanjenja intrakranijalnog pritiska.

U većini slučajeva, hirurzi izvode kraniotomiju, otvarajući lobanju da bi došli do mesta tumora. Ovo se često radi pomoću kompjuterski potpomognutog navođenja slike i ponekad korišćenjem tehnika intraoperativnog mapiranja da bi se odredile lokacije motornog, senzornog i govornog/jezičkog korteksa. Intraoperativno mapiranje često uključuje operaciju na pacijentu dok je budan i mapiranje anatomije njegove jezičke funkcije tokom operacije. Doktor zatim odlučuje koji delovi tumora su bezbedni za resekciju.

Nakon operacije, kada je rana zaceljena, može se započeti terapija zračenjem. Cilj terapije zračenjem je da se selektivno ubiju preostale tumorske ćelije koje su se infiltrirale u okolno normalno moždano tkivo. U standardnoj terapiji eksternim zračenjem, višestruke sesije „frakcija“ zračenja standardne doze se isporučuju na mesto tumora kao i na marginu kako bi se tretirala zona infiltrirajućih tumorskih ćelija. Svaki tretman izaziva oštećenje i zdravog i normalnog tkiva.

Do sledećeg tretmana, većina normalnih ćelija je popravila oštećenje, ali tumorsko tkivo nije. Ovaj proces se ponavlja za ukupno 10 do 30 tretmana, obično jednom dnevno, pet dana u nedelji; u zavisnosti od vrste tumora. Upotreba terapije zračenjem omogućava većini pacijenata poboljšane ishode i duže stope preživljavanja u poređenju sa samo hirurškom intervencijom ili najboljom podrškom.

Cenovnik naših pregleda pogledajte ovde.