Pneumotoraks

Šta je pneumotoraks?

Do kolapsa pluća dolazi kada vazduh uđe u grudnu šupljinu (izvan pluća) i stvara pritisak na pluća. Takođe poznato kao pneumotoraks, kolaps pluća je retko stanje koje može izazvati bol u grudima i otežati disanje. Kolaps pluća zahteva hitnu medicinsku negu.

Do kolapsa pluća dolazi kada vazduh uđe u pleuralni prostor, područje između zida grudnog koša i pluća. Vazduh u pleuralnom prostoru može da se nakupi i pritisne na pluća, uzrokujući da se delimično ili potpuno sruše.

Postoji pet glavnih tipova kolapsa pluća:

Primarni spontani pneumotoraks: Kolaps pluća se ponekad dešava kod ljudi koji nemaju druge probleme sa plućima. Može nastati zbog abnormalnih vazdušnih kesa u plućima koje se raspadaju i oslobađaju vazduh.

Sekundarni spontani pneumotoraks: Nekoliko plućnih bolesti može izazvati kolaps pluća. To uključuje hroničnu opstruktivnu bolest pluća (HOBP), cističnu fibrozu i emfizem.

Pneumotoraks povezan sa povredom: Povreda grudnog koša može izazvati kolaps pluća. Neki ljudi dožive kolaps pluća zbog preloma rebra, snažnog udarca u grudi ili rane od noža ili vatrenog oružja.

Jatrogeni, spontani pneumotoraks: Nakon određenih medicinskih procedura kao što je biopsija pluća ili umetanje centralne venske linije, neki ljudi mogu imati komplikacije koje uključuju pneumotoraks.

Katamenialni pneumotoraks: Ovo retko stanje pogađa žene koje imaju endometriozu. Endometrijalno tkivo oblaže matericu. Kod endometrioze, raste izvan materice i pričvršćuje se za područje unutar grudnog koša. Tkivo endometrijuma formira ciste koje krvare u pleuralni prostor, uzrokujući kolaps pluća.

Simptomi pneumotoraksa

Kolaps pluća može imati mnogo znakova i simptoma. Ako imate simptome kolapsa pluća, potražite hitnu medicinsku pomoć. Možda će vam trebati hitna nega.

Znaci kolapsa pluća uključuju:

• Bol u grudima na jednoj strani, posebno pri udisanju.
• Kašalj.
• Brzo disanje.
• Brzi otkucaji srca.
• Umor.
• Kratak dah.
• Koža koja izgleda plava.

Uzroci pneumotoraksa

Pneumotoraks ima tri glavna uzroka: medicinska stanja, povrede i način života osobe.

Medicinska stanja koja mogu izazvati kolaps pluća su:

• Astma
• Upala pluća
• Hronična opstruktivna plućna bolest (HOBP)
• Kolagenske vaskularne bolesti
• Cistična fibroza
• Emfizem
• Endometrioza u grudima
• Idiopatska plućna fibroza
• Rak pluća
• Limfangioleiomiomatoza
• Marfanov sindrom
• Tuberkuloza
• Sindrom akutnog respiratornog distresa (ARDS), stanje uzrokovano upalom pluća, koronavirusom i drugim bolestima

Povrede koje mogu izazvati kolaps pluća su:

• Tupa trauma
• Određene vrste ventilacije ili promene ventilacije
• Rana od metka ili ubodna rana
• Punkcija pluća tokom medicinske procedure, kao što je biopsija ili nervni blok

Faktori načina života povezani sa kolapsom pluća su:

• Upotreba droga, posebno inhalacionih lekova
• Letenje koje uključuje drastične promene vazdušnog pritiska
• Ronjenje
• Pušenje

Ljudi sa drugim faktorima rizika mogu imati veće šanse da imaju kolaps pluća, a to su:

• Porodična istorija pneumotoraksa
• Trudnoća
• Visok, mršava osoba

Dijagnostikovanje pneumotoraksa

Lekar će vas pitati o vašoj istoriji bolesti pluća i obaviti fizički pregled. On takođe može meriti nivo određenih gasova u vašem krvotoku. Da bi izmerio gasove poput kiseonika i ugljen-dioksida, tehničar prikuplja uzorak krvi i analizira ga u laboratoriji.

Najčešći način za dijagnosticiranje kolapsa pluća je medicinsko snimanje. Obično ćete imati rendgenski snimak grudnog koša, međutim možda će biti potrebni i CT skeniranje ili ultrazvuk.

Lečenje pneumotoraksa

Vaš tretman zavisi od uzroka, veličine i težine vašeg pneumotoraksa. Lečenje kolapsa pluća može uključivati:

Opažanje – ako je pneumotoraks slabijeg intenziteta, vaš lekar će možda vršiti posmatranje zbog znakova problema sa srcem ili disanjem.

Dodatni kiseonik – lekar vam može dati dodatni kiseonik ako je pneumotoraks slabijeg intenziteta, ali su simptomi izraženi.

Aspiracija iglom – tokom aspiracije, lekar koristi špric da ukloni deo vazduha u pleuralnom prostoru. Lekar može da prati aspiraciju iglom sa perkutanom drenažom cevi iz grudnog koša.

Drenaža grudnog koša – ako pneumotoraks jačeg intenziteta, lekar može staviti šuplju cev u vaš grudni koš kako bi smanjio vazduh u pleuralnom prostoru. Kako se pritisak vazduha smanjuje, pluća se ponovo šire i leče.

Hemijska pleurodeza – da bi sprečio ponovni kolaps pluća, lekar može da uradi pleurodezu, praveći rez i ubacujući cev. Zatim vaš lekar koristi hemikalije da pričvrsti pluća za grudnu šupljinu, eliminišući dodatni prostor u njoj.

Hirurgija - video-potpomognuta torakoskopska hirurgija (VATS) je minimalno invazivna procedura koja koristi malu kameru da pomogne hirurgu da ukloni plućno tkivo. Hirurg takođe može da izvrši hemijsku pleurodezu ili mehaničku pleurodezu koristeći komad gaze da pričvrsti pluća za grudnu šupljinu. Možda ste kandidat za operaciju ako ne reagujete na drugi tretman ili imate:

• Stalno curenje vazduha iz grudnog koša
• Pluća koja se ne šire uprkos umetanju grudne cevi
• Ponavljajući kolaps pluća
• Pneumotoraks u oba pluća
• Traumatske povrede pluća